کاهش درد زایمان به روش رایحه درمانی یا آروماتراپی

در روش آروماتراپی از عصاره های فشرده گیاهان معطر با ویژگیهای درمانی استفاده می شود.روغنهای اسانسی بسیار فشرده که از گیاهان استخراج می شوند در این روش کاربرد داشته و مشابه داروهای گیاهی دارای اجزای شیمیایی مختلف و بوهای خوش و معطر مختلفی هستند که می توانند روی خلق و خو اثر نمایند.

 رایحه درمانی به کاهش استرس و اضطراب کمک نموده و در ایجاد آرامش مؤثر است. 

 ا ز آنجا که تعدادی از عوامل می توانند باعث ایجاد درد و ترس و اضطراب شوند رایحه  درمانی می تواند در کاهش آثارآنها مؤثر واقع شود . 

 عصاره های قابل استفاده :عبارتند از:یک نوع سنبل به نام اسطوخودوس یا لاوندر، کندر  یا فرانکین سنس، بابونه،  گل سرخ،  نارنگی، یاسمین ،مریم گلی کبیر، بهار نارنج، شمعدانی، اکلیل کوهی، دانه انگور، کنجد و بادام شیرین  ، که از بین عصاره های ذکر شده اسطوخودوس و کندر برای آرامش و کاهش درد زایمان بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.علاوه براین در هنگام زایمان عصاره یاسمن و مریم گلی کبیر مفید می باشد و می توان ترکیبی از چند عصاره را به همراه آنها استفاده نمود.   

به طور کلی عصاره هایی که برای کاهش و یا بر طرف کردن اضطراب مادر سودمند هستند عبارتنداز:اترج، بابونه، اسطوخودوس، بهار نارنج،  نارنگی ،چوب صندل و رز .توجه به این نکته اهمیت دارد که استفاده از عصاره هایی مورد نظر قرار گیرد که اثر سوء بر مادر و جنین نداشته باشد و حداکثر 5 عصاره با هم مخلوط گردد؛ زیرا استفاده بیش از 5 نوع عصاره حس بویایی مادر را ضعیف نموده و بنابراین اثر رایحه درمانی کاهش می یابد.علاوه براین عصاره ها باید در محل خنک و تاریک نگهداری شوند.  

 استفاده از رایحه درمانی در مراحل زایمان و بعد از آن باعث افزایش فعالیت رحمی، آمادگی برای زایمان،کاهش کمر درد می شود.  

القای زایمان در موارد زایمان دیررس یا پست ترم (پس از 41 هفته) کاهش اضطراب، جلوگیری ازافزایش فشار خون ، کاهش ادم و تورم ، بهبود اپی زیاتومی( برش ناحیه پرینه)، افزایش شیر و کاهش افسردگی پس از زایمان از آثار مفید دیگر آروماتراپی و رایحه های ذکر شده می باشد. 

موارد منع مصرف آن نیز شامل موارد منع ماساژ یا بروز مسمومیت و آلرژی می باشد.تاثیر ماساژ بدن زنان در زایمان و تسکین درد آن :ماساژ بدن را تحریک می‌کند تا مواد ضد درد طبیعی بنام اندورفین از داخل بدن ترشح شود؛ مسکن‌های طبیعی، حوصله و وضع روحی خوب را به مادر باز می گردانند.  

یک مطالعه نشان داده است زنانی که در هنگام زایمان ماساژ دریافت می‌کرده‌اند در مقایسه با یک گروه کنترل که کسی آنها را ماساژ نداده بود، اضطراب کمتری داشتند، درد کمتری حس کرده بودند، طول مدت زایمان آنها کوتاهتر بود و افسردگی پس از زایمان نیز در آنها کمتر مشاهده ‌شد 

روغن های اسانسی که در طول لیبر( مراحل درد زایمان) استفاده می شود 

 :سیج کلاری : این اسانس درطول لیبرباعث کاهش تنش شده و عضلات را شل میکند 

.گل شمعدانی : دارای اثر تسکین دهنده و آرام کننده است، تا انقباض ماهیچه ها و تمرکز بر تکنیک های زایمان مؤثرتر باشد 

.گل یاس : کاهش درد، کمک به شل کردن عضلات گردن و ایجاد انقباضات قوی. 

سنبل : کمک به کاهش درد - تقویت انقباضات رحم. 

بابونه مخلوط با روغن بادام : پوست را انعطاف پذیر نگه می دارد و احتمال کشش پوست را کاهش می دهد. 

گل رز : کمک به آرام شدن مادر که باعث شل شدن عضلات وحفظ تمرکز و هوشیاری مادر شده و در تسکین درد نیز نقش دارد. 

نیرول : روغن پرتقال در کمک به کاهش درد ناشی ازانقباضات رحم نقش دارد. 

روغن اسط‌وخودوس : به صورت ضماد موضعی در کاهش درد‌های پس از زایمان در سه تا پنج روز پس از زایمان موثر است. 

بحث و نتیجه گیری :به کارگیری این تکنیک و استفاده از این اسانسها باعث  

کاهش اضطراب واسترس، کاهش درد زایمان،کاهش علائم پس از زایمان و...   می شود.البته توجه به مقدار و دوز و زمان معین بسیار مهم است تا هر ماده بتواند اثر خودش را اعمال نماید.مادرانی که از این روش استفاده می کنند درد کمتری احساس می کنند و زایمان را یک فرایند ترس آور و اضطراب آور نمی دانند، زیرا با قدرت ذهن و عکس العملی که ازاین اسانسها ایجاد می شود خود را مهیای زایمان نموده و با مشارکت فعال در زایمان این فرایند را لذت بخش توصیف می نمایند. 

به نظر می رسد،آروماتراپی روشی ارزان بوده و بکارگیری آن توسط مادر و ماماها آسان و راحت است. براساس یافته های پژوهشگران،در مراقبت از مادران باردار محبوبیت و کاربرد وِیژه ای پیدا کرده است.